In het volleywereldje is er de afgelopen jaren één naam die steeds vaker opduikt, maar die voor veel mensen nog onbekend is: Esther De Rycke. Afgelopen zomer werd ze verkozen tot Beachreferee van het jaar in België, een indrukwekkende prestatie voor een scheidsrechter die sinds 2017 actief is op nationaal en sinds 2023 internationaal beachniveau. Naast haar scheidsrechterscarrière is Esther ook een gedreven wetenschapper, werkzaam aan de Universiteit Gent. Haar verhaal is er duidelijk één van passie voor volleybal, doorzettingsvermogen en ambitie. Een portret van een topref in wording.

Na de week van de officials was het niet moeilijk om inspiratie op te doen voor een boeiende reportage uit een niche van de al vrij kleine volleybalwereld. Esther De Rycke is namelijk allesbehalve een doorsnee scheidsrechter. Als dochter van een volleybalcoach groeide ze op met de sport, maar haar pad naar het fluiten begon pas op haar 17de. Vandaag, op 33-jarige leeftijd, lijkt ze een vaste waarde in de Belgische scheidsrechterswereld te worden en krijgt ze stilaan ook internationale erkenning. Maar haar ambitie is nog veel groter. Naast haar werk als postdoctoraal onderzoeker in de farmaceutische wetenschappen aan de Universiteit Gent, maakt ze ondertussen naam als scheidsrechter in het beachvolleybal.

Esther, kun je jezelf kort voorstellen voor de lezers die je nog niet kennen?
Esther De Rycke: "Ik ben 33 jaar, geboren in Oudenaarde, maar ik woon nu in Deinze. Naast mijn werk als postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit Gent, waar ik onderzoek doe naar mycotoxinen, ben ik actief als scheidsrechter, zowel indoor maar vooral in het beachvolleybal. Het klinkt misschien druk, maar beide werelden vullen elkaar goed aan. Wetenschap en sport hebben me geleerd om gestructureerd en met focus te werken. Dat komt goed van pas in mijn rol als scheidsrechter."

Hoe ben je in contact gekomen met volleybal? Was het voor jou altijd duidelijk dat dit jouw sport zou worden?
"Ik kom uit een echte volleybalfamilie. Mijn vader was coach en verantwoordelijke voor het beachvolleybal in Oost-Vlaanderen, mijn oudere broer en zus hebben ook altijd volleybal gespeeld. Ik ben dus van jongs af aan met volleybal in contact gekomen. Zelf ben ik als kind begonnen bij Belltex (nu Forza Evo Oudenaarde), en later speelde ik bij verschillende clubs zoals Kerdavo Avelgem, Felco Gavere, Damesvolley Waregem en Cosmos Wontergem, als passeur. Ik speelde tot mijn 27ste, maar toen ik een zware knieblessure opliep en steeds meer kleine kwaaltjes de kop opstaken, besloot ik te stoppen als speler en volledig te focussen op het scheidsrechtersvak. Vanaf mijn 17de ben ik begonnen met fluiten, eerst in beachvolleybal en later ook in de zaal. Daarnaast train ik ook een U13 ploegje bij Pervol Ruiselede."

Wat trok je zo aan in het scheidsrechtersvak? Waarom beachvolleybal en niet indoor?
"Het is vooral de sfeer van het beachvolleybal die me aanspreekt. Het feit dat je maar met z'n tweeën op het veld staat, de elementen zoals de wind en de zon, het is allemaal veel dynamischer en persoonlijker dan indoorvolleybal. Wat ik ook bijzonder vind, is de interactie met de spelers. Als scheidsrechter sta je heel dicht bij het spel en kun je het van een andere kant leren begrijpen. Het is echt een kunst om het spel te leiden zonder te veel op de voorgrond te treden."

Wat maakt een goede scheidsrechter? Wat zijn de belangrijkste eigenschappen?
"Het begint natuurlijk met het kennen van het reglement. Maar dat is niet alles. Een goede scheidsrechter moet kunnen communiceren met de spelers zonder autoritair over te komen. Je hebt de leiding over het spel, maar je wilt niet dat jouw aanwezigheid het spel zelf gaat domineren. Het is belangrijk om rustig te blijven, vooral in moeilijke situaties. Het kan soms emotioneel zijn voor de spelers, coaches en supporters en als scheidsrechter moet je altijd met kalmte reageren en de controle behouden."

Je werd vorig jaar verkozen tot Beachreferee of the Year. Wat betekent die titel voor jou, en hoe heeft dit jouw carrière veranderd?
"Het is natuurlijk een geweldige erkenning voor het werk dat ik doe, maar we blijven met de voetjes op de grond. Ik word vaak aangesproken, zowel in België als op internationaal vlak, door collega’s en volleyballers die de titel hebben zien verschijnen op social media. . Dat is leuk, maar voor mij gaat het om de passie voor het fluiten. Ik fluit nu op Europees niveau waar ik internationale ervaring opdoe die nodig is om door te groeien naar de hogere niveaus."

Wat zijn je ambities voor de toekomst, zowel als scheidsrechter als wetenschapper?
"Als wetenschapper wil ik mijn onderzoek blijven verder zetten, maar als scheidsrechter heb ik de ambitie om door te groeien. Ik heb al internationale toernooien gefloten, zoals het EK U21 in Oostenrijk en het EK U18 in Georgië, maar mijn doel is om meer ervaring op te doen op dat niveau. Momenteel fluiten we met drie op Europees niveau (samen met Jarne Van Schuerbeeck en Matthias Hoernaert). De volgende stap is FIVB. Natuurlijk zijn de plekken beschikbaar maar schaars en moet je geselecteerd worden. Ik blijf verder werken zoals ik nu bezig ben, maar natuurlijk zou het mooi zijn dit te kunnen doen. We zien wel in de komende jaren.”

Welke ervaringen heb je opgedaan in het buitenland? En wat zijn de verschillen tussen het nationale en internationale niveau?
"Ik heb al toernooien gefloten in Zwitserland, Estland, Griekenland en Oostenrijk, en elk land heeft zijn eigen cultuur en stijl. Het niveau ligt zeker hoger bij internationale toernooien zoals de Futures.. Het is intens, de wedstrijden zijn snel en volgen elkaar snel op en de spelers zijn op elk moment scherp. Het grootste verschil is de druk. Het gaat niet alleen om het fluiten zelf, maar ook om het omgaan met de verwachtingen van spelers en coaches op dat niveau en de volledige entourage rond zo’n toernooien. Maar het is vooral de ervaring die je daar opdoet die zo waardevol is."

Hoe zit het financieel voor jou als scheidsrechter op internationaal niveau? Hoe worden de kosten geregeld?
"Het hangt een beetje af van het type toernooi. Je verblijf en een per diem ontvang je altijd, of het vervoer gedekt wordt, is afhankelijk van de organisatie. Voor de grotere toernooien zoals het EK en FIVB-evenementen worden de kosten voor verblijf en transport altijd vergoed. Het is soms een uitdaging om dit als volledig zelfstandige activiteit te doen, maar het is het allemaal waard."

Kom je veel Belgische spelers tegen in jouw toernooien? En wat is jouw mening over de prestaties van onze spelers?
"Ja, ik kom regelmatig Belgische spelers tegen, zoals het U18-duo Vervloet/Thant en Joppe Van Langendonck en Kyan Vercauteren. Het is geweldig om te zien hoe zij zich ontwikkelen en naar het buitenland gaan om daar toernooien te spelen. Ze zijn echt aan het groeien, en ik denk dat ze veel potentieel hebben. Het is ook heel leuk om ze als scheidsrechter te begeleiden, want je ziet ze hard werken en hun dromen najagen. Ook andere teams zoals de broers Vandecaveye, Witvrouwen/Hendrikx, Humblet/Fisher bij de mannen en Coens/Piret en Ruysschaert/Van Deun bij de vrouwen proeven van het internationaal niveau. België heeft na de topjaren van Tom van Walle en Dries Koekelkoren inderdaad een beetje een lege ruimte gehad, maar ik zie zeker de wil om weer stappen te zetten."

Heb je een scheidsrechter als voorbeeld? Iemand van wie je veel hebt geleerd?
"Zeker, ik heb veel respect voor Maarten Ghysel, die bakken ervaring heeft op het hoogste niveau. Het is ook fijn om te zien dat vrouwelijke scheidsen, zoals Agnieszka (Myszkowka) uit Polen die de olympische vrouwenfinale mocht fluiten in Parijs, meedoen op het hoogste schavot. Ook onze Belgische indoorscheidsen doen het geweldig op internationaal niveau. Het is altijd leerzaam om van hen te horen en te zien hoe zij omgaan met de druk en het niveau van internationale wedstrijden."

Hoe zie je jouw carrière over vijf jaar? Waar wil je staan?
"Natuurlijk zou het geweldig zijn om te fluiten op FIVB-niveau, in de grotere toernooien zoals de World Tour en het WK. Ik probeer mezelf geen druk op te leggen, maar het zou wel de kers op de taart zijn om een grotere rol te spelen in de internationale scheidsrechterswereld. Voorlopig blijf ik mezelf ontwikkelen en zoveel mogelijk ervaring opdoen, want dat is de sleutel tot succes."

Tekst: KH
Foto’s: Esther De Rycke/CEV